Grafieken zijn bedoeld om dingen te vergelijken of om mensen te beïnvloeden, of allebei. Je kunt een grafiek met de hand tekenen, op de computer maken, of maken met voorwerpen en dan fotograferen. Het laatste is een populaire methode, zeker bij het vergelijken van de hoeveelheid suiker in frisdranken. Er zijn veel initiatieven om dit te visualiseren, de ene nog beter dan de andere.

          

DePerfecteGrafiek.nl bekijkt er zes om te kijken welke de beste is. We kijken hierbij naar zowel “inzicht geven in de verschillende hoeveelheden suiker in de dranken” en “overtuigingskracht”.

Zesde plaats

Positief: 

• Foto´s van de producten worden gebruikt in plaats van namen.
• Rood is een waarschuwingskleur, de kleur rood van de lepels suggereert dat we iets slechts aan het vergelijken zijn.

Hoe kan het nog beter:

• De hoeveelheid suiker komt alleen terug in het getal, de waarde wordt niet visueel gemaakt en heeft daardoor minder impact. De lezer moet alle cijfers lezen voordat hij achterhaalt wat er goed of slecht is.
• Is het wel suiker waar het hier om gaat, om een vergelijk van rode kleurstof?

Vijfde plaats

Positief: 

• Door echte suiker te gebruiken in plaats van een afbeelding is wordt het realistischer voor de lezer en dus impactvoller.
• Het zwart als achtergrond voor de witte suiker is slim gedaan, door de hoge contrast valt de hoeveelheid suiker goed op.
• De titel: “Think Before You Drink” zet de kijker aan tot actie. (of in ieder geval tot nadenken).

Hoe kan het nog beter:

• De suiker wordt in de zakjes getoond in kwantiteit, terwijl erboven het gewicht wordt aangegeven, verwarrend.
• Het verschil in volume van de zakjes is op het oog lastig te vergelijken. Het verschil tussen de 2,2 gram en de 27,5 gram lijkt in de zakjes maar een factor 4 ipv 10.
• Rondom een poster over een serieus onderwerp hangen ballonnen, lachende monden en posters met de tekst “smile”. Dit zwakt de boodschap af. Door deze weg te halen wordt de impact groter.

Vierde plaats

Positief: 

• Door de losse suiker in reageerbuisjes te doen, is de hoeveelheid beter te vergelijken. Het lijkt nu bijna op een staafdiagram.

Hoe kan het nog beter:

• De deels gevulde buisjes suggereren een “part to whole” vergelijking, zeker omdat ook de dopjes erop zitten. Nu lijkt het dat de hoeveelheid suiker procentueel wordt weergegeven en niet absoluut.Het meest rechtse buisje (onder de McDonalds beker) zit helemaal vol suiker, waarmee de suggestie gewekt wordt dat er ook alleen maar suiker in de beker zal zitten. Dat is overdreven en dus zal de lezer de eerlijkheid van de boodschap in twijfel trekken.

Derde plaats

Positief: 

• De hoeveelheid suiker wordt weergegeven in overzichtelijke en herkenbare hoeveelheden: klontjes. Hierdoor is onderlinge vergelijking makkelijker dan met losse suiker.
• Er wordt in een aantal gevallen zowel een vergelijk per portie als per grootverpakking gemaakt.

Hoe kan het nog beter:

• De wijze waarop de Suikerklontjes worden gegroepeerd maakt vergelijking lastig.Bij de meloen (onderste rij, tweede van rechts) staan in beide gevallen 3 klontjes, maar op een andere manier gegroepeerd. Nu moet je beide tellen om te ontdekken dat er geen verschil is.
• De suikerklontjes zijn veelal gegroepeerd als piramides. Dat geeft een vertekend beeld. Mensen zullen (onbewust) de hoogte van de piramides vergelijken (aantal lagen), en niet de oppervlakte (het aantal klontjes). Hiermee wordt de boodschap afgezwakt.In de grafiek hier rechts wordt het verschil aangegeven tussen de optische waarde (zoals mensen het interpreteren) en de werkelijke aantal suikerklonten.Het verschil tussen een piramide van 2 en 3 lagen is optisch maar 1 (extra laag), maar in het aantal klontjes een verdubbeling (van 3 naar 6 klontjes).

Tweede plaats

Positief: 

• De suikerklontjes zijn nu gestapeld waardoor een vergelijk makkelijker wordt.

Hoe kan het nog beter:

• Door de dominante kleuren van de glazen drinken, valt het niet gelijk op dat in water (helemaal links) en thee geen suiker zit.
• Bij de hoeveelheid thee lijken de visualisatie (het glas) en de tekst (onderin) elkaar tegen te spreken. Door thee in een ander formaat glas te doen, lijkt het alsof er hier maar een half glas getoond wordt, terwijl de tekst aangeeft dat het overal om 250 ml gaat.
• Door de kwaliteit van de foto is het moeilijk om onderscheid te maken tussen de suikerklontjes en moet je moeite doen om ze te tellen.

Winnaar

De winnaar in zowel de categorie “inzicht geven in de verschillende hoeveelheden suiker in de dranken” als “overtuigingskracht” is deze poster van het Project Jump-In dat in basisscholen in Amsterdam gedaan wordt.

Positief: 

• De suikerklontjes zijn gestapeld, waardoor de aantallen goed te vergelijken zijn.
• Het blokje boven de suiker is rood (want slecht) en boven bewegen is groen (want goed).
• De blikjes en flesjes die voor de infographic gebruikt zijn, zijn leeg. Hiermee vergoot je het “spijt” gevoel. Iemand heeft dus al zoveel klontjes suiker opgedronken.
• Er is een extra informatielaag toegevoegd. Naast de hoeveelheid suiker, staat er ook bij hoe lang je moet wandelen of fietsen om de hoeveelheid suiker weer te verbranden.

Hoe kan het nog beter:

• De witte achtergrond zorgt er voor dat de witte suikerklontjes minder opvallen. Een iets donkerder achtergrond had de impact nog groter gemaakt.

Zelf doen:

De winnende Jump-In Infographic kun je ook zelf maken. Op deze site kun je de basis voor het drankenbord downloaden. Helaas is wel het ontwerp iets aangepast. De groen en rood zijn vervangen door andere kleuren. Stuur je mij een foto van het eindresultaat?

Meer over het waterproject bij Jump-In op deze site:

Jump-in scholen aan de slag met het waterthema
Voor het waterthema binnen Jump-in zijn verschillende activiteiten en materialen ontwikkeld. Een van de onderdelen van het waterthema is het Drankenbord ‘hoeveel suiker zit erin?’.

Tijdens een les die wordt verzorgd door Jump-in medewerkers van de GGD plakken groep 8 leerlingen op het drankenbord verschillende pakjes en blikjes die zij vaak drinken. Daarnaast wordt het aantal suikerklontjes wat in het blikje zit er op geplakt. Ook staat vermeld hoe lang kinderen moeten lopen of fietsen om de suiker uit het pakje te verbranden. Het bord wordt vervolgens op een centrale plek in de school geplaatst, zodat alle leerlingen, ouders en docenten het drankenbord kunnen zien.